Elazığ, Doğu Anadolu Bölgesi’nin önemli illerinden biridir ve zengin kültürel mirasıyla dikkat çeker. İlin en büyük ilçesi, ekonomik ve sosyal açıdan merkez konumunda olan Elazığ Merkez ilçesidir. Bu makalede, Elazığ’ın ilçeleri, tarihi ve kültürel yapısı, Elazığ ilçelerinde gezilip görülmesi gereken yerler hakkında detaylı bilgi verilecektir.
Elazığ’ın İlçeleri Hangileridir?
Elazığ, toplamda 11 ilçeye sahiptir. Bu ilçeler: Elazığ Merkez, Keban, Kovancılar, Karakoçan, Maden, Ağın, Sivrice, Baskil, Alacakaya, Palu ve Arıcak’tır. Her bir ilçe, kendi tarihi ve kültürel özellikleriyle dikkat çeker. Elazığ Merkez, ilin en büyük ve en gelişmiş ilçesidir. Türkiye genelinde 112. sırada yer alarak, ekonomik ve sosyal açıdan önemli bir konuma sahiptir. Merkez ilçeyi, gelişmişlik sıralamasında Keban, Kovancılar, Karakoçan ve Maden takip eder.
Elazığ Merkez
Elazığ Merkez ilçesi, 443.448 nüfusuyla ilin en büyük ve en gelişmiş bölgesidir. Baskil ve Sivrice ilçeleriyle komşu olan Merkez, Keban Baraj Gölü kıyısında yer alır. Tarihte Mezopotamya ve Anadolu arasındaki kervan yollarının üzerinde bulunmuş, 4000 yıllık bir yerleşim geçmişine sahiptir. 11. yüzyılda Türklerin eline geçen bu bölge, günümüzde Elazığ’ın merkezi konumundadır. Gezilecek Yerler: Harput Kalesi, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Elazığ Kapalı Çarşı, Buzluk Mağarası
Karakoçan
30 bin kişilik nüfusu ile Elazığ’ın yoğun nüfuslu ilçelerinden biri olan Karakoçan, Kovancılar ilçesi ile komşudur ve Bingöl ve Tunceli il sınırında yer alır. Dağlık bir araziye kurulmuş olan ilçede, Peri Suyu çayı doğayla buluşmak için keyifli bir noktadır. Şehrin en büyük ikinci ilçesi olan Karakoçan, balıkçılık ve doğal güzellikleri ile bilinir. Gezilecek Yerler: Ziyaret Tepesi, Urartu Kaya Mezarları, Bağın Kalesi, Golan Kaplıcaları, Kalecik Baraj Gölü ve Mesire Alanı, Pamuklu Koç Mezarları, Urartu Kaya Kitabesi
Keban
Keban ilçesi, 6500 nüfusu ile Elazığ’ın daha küçük ilçelerinden biridir. Keban, Elazığ Merkez, Baskil ve Ağın ilçeleri ile komşudur ve Malatya il sınırında yer alır. 10. yüzyılda başlayan yerleşim, 16. yüzyılda ekonomik canlılık kazanmıştır. İlçede bulunan Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali, bölgenin enerji ihtiyacını karşılar ve turistik açıdan da önemli bir yere sahiptir. Gezilecek Yerler: Yusuf Ziya Paşa Cami ve Külliyesi, Vakıf Hanı, Denizli Kervansarayı, 1.Murat Köprüsü, Keban Köprüsü, Yassı Kale, Beydeğirmeni Köyü Kaya Mezarları, Keban Sarkıt Dikit Mağarası
Kovancılar
40 bin nüfuslu Kovancılar ilçesi, Keban Baraj Gölü kıyısında yer alır. Palu ve Karakoçan ilçeleri ile komşu olan ilçe, Tunceli il sınırındadır. 20. yüzyılın ortalarına kadar boş olan bu arazi, 1935’li yıllardan sonra göçmen kafilelerin yerleşmesi ile gelişmiştir. 1988 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur. Gezilecek Yerler: Ekinözü Köyü, Tarihi Kilise, Kağtsrahayeats Manastırı, Tarihi Çeşme, Hoşmat Kilisesi, İbrahim Bey Sarayı, Heybet Dağı
Maden
10 bin 500 nüfuslu Maden ilçesi, Alacakaya ve Sivrice ilçeleri ile komşudur ve Diyarbakır il sınırında yer alır. Hazar Gölü’ne yakın olan ilçe, yaz aylarında nüfus artışı yaşamaktadır. 4000 yıl öncesine kadar uzanan yerleşimi, 1920’li yıllarda Elazığ’a bağlı bir ilçe olmuştur. Bakır yatakları ile ünlüdür ve Ergani Bakır İşletmeleri 1930’lu yıllarda burada kurulmuştur. Gezilecek Yerler: Tarihi Hükümet Konağı ve Saat Kulesi, Cami Kemir, Çitli Höyük
Palu
19 bin nüfuslu Palu ilçesi, Arıcak, Kovancılar ve Alacakaya ilçeleri ile komşudur ve Bingöl il sınırında yer alır. 7000 yıl öncesine kadar uzanan tarihi ile dikkat çeker. Murat Nehri’nin geçtiği bu ilçede, Urartular döneminden kalma Palu Kalesi görülebilir. Gezilecek Yerler: Palu Kalesi, Alacalı Mescit, Kindik Kilisesi, Ulu Cami, Küçük Cami, Palu Tarihi Köprüsü, Karacimşit Bey Türbesi ve Külliyesi, Tarihi Hamam
Sivrice
8 bin nüfuslu Sivrice ilçesi, Hazar Gölü kıyısında bulunur. Elazığ Merkez, Maden ve Baskil ilçeleri ile komşu olan ilçe, Diyarbakır il sınırındadır. Gölü ve kayak merkezi ile Elazığ’ın en turistik ilçesidir. Yaz aylarında artan nüfusu ile dikkat çeker. Gezilecek Yerler: Hazar Gölü, Hazar Baba Kayak Merkezi, Kilise Adası, Batık Kent
Baskil, 16.578 nüfuslu Baskil ilçesi, Elazığ Merkez, Keban ve Malatya il sınırında yer alır. Tarım ve hayvancılıkla geçinen ilçe, kayısı üretimi ile ünlüdür. Ekonomisi tarıma dayalıdır. Arıcak: 14.970 nüfuslu Arıcak ilçesi, dağlık bir bölgedir ve tarım ile hayvancılık yapılır. Doğal güzellikleri ile dikkat çeker. İlçe, Elazığ Merkez, Maden ve Alacakaya ilçeleri ile komşudur. Alacakaya: 6.157 nüfuslu Alacakaya ilçesi, krom ve mermer yatakları ile ünlüdür. İlçede çıkarılan mermer, dünya çapında bilinmektedir. İlçe, Elazığ Merkez, Maden ve Palu ilçeleri ile komşudur. Ağın: 2.834 nüfuslu Ağın ilçesi, Elazığ’ın en küçük ilçesidir. Sakin ve huzurlu bir ilçedir. Elazığ Merkez, Keban ve Tunceli il sınırında yer alır.
Elazığ’ın Yüz Ölçümü Nedir?
Elazığ, toplamda 9,153 km²’lik bir yüz ölçümüne sahiptir. Bu geniş alan, ilin tarım, sanayi ve ticaret potansiyelini artırmaktadır. Elazığ, coğrafi konumu itibarıyla da stratejik bir öneme sahiptir. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan il, Yukarı Fırat Bölümü’nde bulunur ve çevresindeki illerle güçlü bir ulaşım ağına sahiptir.
Harput İlçe Mi?
Harput, Elazığ iline bağlı tarihi bir yerleşim yeridir ancak günümüzde resmi bir ilçe statüsünde değildir. Tarihi önemi ve kültürel mirası ile tanınan Harput, Elazığ şehir merkezinin kuzeyinde yer alır. Harput, Osmanlı döneminde kültür, sanat ve ticaret merkezi olarak büyük bir öneme sahipti. Kale, cami, medrese ve hamam gibi yapılar, Harput’un zengin tarihini ve kültürel dokusunu gözler önüne serer. Elazığ-Harput, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir bölgedir. Türk hakimiyetine kadar, Hurriler, Hititler, Urartular ve Romalılar gibi birçok eski kavim burada hüküm sürmüştür. 1085 yılında Türkler tarafından fethedildikten sonra Harput, önemli bir kültür ve ticaret merkezi haline gelmiştir. Osmanlı döneminde Harput, zengin bir kültürel yapıya sahipti ve bölgenin eğitim, sanat ve ticaret merkezi olarak öne çıktı.
Harput’un kültürel mirası, camiler, medreseler, hamamlar ve hanlarla doludur. Harput’un zengin kültürel yapısı, Türklerin Orta Asya’dan getirdiği değerlerle şekillenmiştir. Bu nedenle, Elazığ’ın kültürel dokusu, milli kültürümüz içerisinde önemli bir yer tutar. Harput ağzı, Türkçenin bu bölgede nasıl evrildiğini gösteren önemli bir dilsel özellik taşır.
Harput Ağzı Nedir?
Harput ağzı, Türkçenin özgün bir lehçesi olarak bilinir. Tarih boyunca birçok Türk boyunun buraya yerleşmesiyle şekillenmiştir. 1071 Malazgirt Zaferi sonrası bölgede yoğunlaşan Türk nüfusu, Harput’un dil yapısını da etkilemiştir. Harput ağzı, türkü, mani, hoyrat, atasözü, masal ve ninni gibi sözlü edebiyat ürünleri ile günümüze kadar ulaşmıştır. Ancak modern hayatın getirdiği değişiklikler, Harput ağzının kullanımını azaltmıştır.
Elazığ, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile Türkiye’nin önemli illerinden biridir. Elazığ Merkez ilçesi, ilin en büyük ve en gelişmiş ilçesi olarak öne çıkar. Harput’un tarihi ve kültürel mirası, Elazığ’ın zengin dokusunu oluşturan temel unsurlardan biridir. Elazığ’ın tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması, ilin kültürel çeşitliliğini artırmış ve zenginleştirmiştir. Bu kültürel miras, günümüzde de Elazığ’ın önemli bir kültür merkezi olmasını sağlamaktadır.
Elazığ Hangi Boydan Gelir?
Elazığ’da yaşayan Türklerin büyük bir kısmı Bayındır boyundan gelmektedir. Bayındır boyu, Oğuz Türklerinin Üçok koluna bağlıdır ve “daima nimetle dolu yer” anlamına gelir. Bayındır boyunun tarihsel kökeni, Oğuz Kağan’ın oğullarından Gök Han’a dayanır. Elazığ’ın kültürel ve tarihi yapısı, bu boyun etkisiyle şekillenmiştir.
