Elazığ, tarımsal üretim açısından Türkiye’nin önemli bölgelerinden biridir. İlin iklimi ve toprak yapısı, çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesine olanak tanır. Bu ürünler hem iç piyasada hem de ihracatta önemli bir yer tutmaktadır. Elazığ’da tarım sektörü, il ekonomisine büyük katkı sağlamakta ve bölgenin geçim kaynaklarının başında gelmektedir. Bu yazıda Elazığ’da yetiştirilen başlıca tarım ürünleri ve üretim faaliyetlerine dair detayları inceleyeceğiz.
Elazığ’da En İyi Ne Yetişir?
Elazığ’da üzüm yetiştiriciliği oldukça yaygındır. Özellikle Öküzgözü ve Boğazkere gibi yerel üzüm çeşitleri coğrafi işaret almıştır ve şarap üretiminde kullanılmaktadır. Bu çeşitler hem sofralık hem de şıralık-şaraplık olarak büyük bir öneme sahiptir. Coğrafi işaret tescili almış olan Öküzgözü ve Boğazkere üzümleri, il ekonomisine önemli katkılar sağlar. Kayısı: Elazığ, kayısı üretimi konusunda da önemli bir yere sahiptir. İl genelinde kayısı üretim alanları geniştir ve kayısılar genellikle kurutmalık olarak değerlendirilir. 2021 yılında entegre mücadele programlarıyla kayısı üretiminde kalite ve verim artışı hedeflenmiştir. Kiraz ve Vişne: Harput Bölgesi, kiraz ve vişne yetiştiriciliği için önemli bir merkezdir. 2020 yılında, yaklaşık 4500 ton kiraz üretilmiştir. Vişne üretimi de il genelinde yaygındır ve vişne dondurmasının ham maddesi olarak önemli bir yere sahiptir. Ceviz ve Badem: Elazığ’ın iklimi, ceviz ve badem yetiştiriciliği için oldukça elverişlidir. DAP ve Tarım ve Orman Bakanlığı destekleriyle yapılan projelerle ceviz ve badem üretimi teşvik edilmekte ve üretim alanları genişletilmektedir. 2021 yılında 400 dekar alanda ceviz bahçesi kurulmuş ve 62.500 adet badem fidanı dikilmiştir.
Elazığ’ın Meşhur Meyvesi Nedir?
Elazığ’ın en meşhur meyvesi dut olarak bilinir. Dut, hem taze olarak hem de kurutularak tüketilir. Kurutulmuş dut, kışın tüketim için saklanır ve özellikle ceviz veya bademle karıştırılarak yapılan dutunu adı verilen yiyecek oldukça popülerdir. Ayrıca Elazığ’da yetişen Öküzgözü üzümü ve kayısı da oldukça meşhurdur. Bu meyveler hem iç piyasada hem de ihracatta önemli bir yer tutmaktadır. Elazığ’da meyvecilik faaliyetleri oldukça çeşitlidir. Bağcılık, kayısı, kiraz, vişne, ceviz ve badem gibi meyve türleri geniş alanlarda yetiştirilir. İlimizde yetiştirilen üzüm çeşitleri arasında Ağın beyazı, köhnü, şilfoni, ve tahannebi öne çıkar.
Elazığ’da Yetişen Ürünler Nelerdir?
Elazığ’da üzüm, kayısı, ceviz, badem gibi meyvelerin yanı sıra kiraz, vişne, elma, armut, şeftali gibi çeşitli meyveler de yetiştirilir. Ayrıca fasulye, nohut, mercimek gibi baklagiller ve domates, biber, patlıcan gibi sebzeler de önemli tarım ürünleri arasındadır. Tarla bitkileri arasında ise buğday, arpa ve şeker pancarı gibi ürünler geniş ekim alanlarına sahiptir. Elazığ’da tarımsal üretim faaliyetleri arasında organik tarım, iyi tarım uygulamaları, biyoteknik mücadele faaliyetleri, sertifikalı tohum üretim faaliyetleri, biçerdöver kontrolleri ve gübre denetim faaliyetleri önemli yer tutar. Organik tarım, 2014 yılından beri ilde uygulanmakta ve bitkisel ve hayvansal üretim devam etmektedir.
Elazığ’da Neler Üretilir?
2014 yılından itibaren organik tarım faaliyetlerine başlayan ilde, üzüm, kayısı, ceviz, badem, fasulye, nohut ve mercimek gibi bitkisel ürünler öne çıkmaktadır. Hayvansal üretimde ise bal ve yumurta önemli yer tutar. 2021 yılında 700 ton üzüm ihracata dahil edilmiştir. Kayısı üretimi de oldukça yaygındır ve büyük ölçüde kurutmalık olarak değerlendirilir. Kiraz ve vişne üretimi Harput bölgesinde popülerdir. Elazığ’ın iklim şartları ceviz ve badem yetiştiriciliğine de elverişlidir. Doğu Anadolu Projesi (DAP) ve Tarım ve Orman Bakanlığı destekleriyle ceviz ve badem yetiştiriciliği teşvik edilmekte, üretim alanları genişletilmektedir. Bu ürünler, il ekonomisine önemli katkılar sağlar.
Elazığ İlinin Tarımsal Üretim Potansiyeline Yönelik Makale
Ziraat Mühendisliği Dergisinde 2016 tarihinde yayınlanan “ELAZIĞ İLİNİN TARIMSAL ÜRETİM POTANSİYELİ VE SORUNLARI” adlı makalede Elazığ ilinin tarımsal üretim potansiyeli ve sorunları hakkında bir araştırma yapılmıştır.
Makalede, Elazığ ilinin tarımsal üretim potansiyeli ve sorunları incelenmiştir. Elazığ ili, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer almakta olup, coğrafi konumu ve iklim özellikleri ile tarımsal üretimde önemli bir potansiyele sahiptir. İl, doğuda Bingöl, batıda Malatya ve Erzincan, kuzeyde Tunceli, güneyde ise Diyarbakır ile çevrilidir. Alanının %10’u baraj ve göllerden oluşan Elazığ, 9153 km² yüzölçümü ile Türkiye’nin %1.12’sini kapsar. İklimi karasal ve Akdeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi özelliği taşır, yıllık ortalama sıcaklık 15.7°C’dir ve yıllık yağış ortalaması 368 mm’dir.
Elazığ’ın tarım alanlarının %30’u tarımsal amaçlı kullanılmaktadır. Toplam 286 bin hektarlık tarım alanının %55.4’ü tarımsal üretime elverişlidir. Bu alanların %66’sında sulu, geri kalanında ise kuru tarım yapılmaktadır. İlin toplam tarım alanının %81.5’i tarla bitkileri, %18.5’i ise bahçe bitkileri üretimine ayrılmıştır. Tarla bitkileri üretiminde buğday (%41.4) ve arpa (%39.1) en büyük paya sahiptir. Elazığ, ayrıca şeker pancarı, fasulye, nohut ve mercimek gibi baklagillerin de üretildiği önemli bir tarım merkezidir. Meyve üretiminde ise Elazığ, yıllık 180 bin ton üretimle Türkiye’nin meyve üretiminin %2.35’ini karşılar. En önemli meyve türleri üzüm, kayısı ve elmadır. Yaklaşık 103 bin dekar alanda 90 bin ton üzüm, 83.7 bin dekar alanda 40 bin ton kayısı ve 13.5 bin dekar alanda 13.35 bin ton elma üretilir. Kayısı üretimi özellikle Baskil, Keban ve Ağın ilçelerinde yoğunlaşmıştır.
Sebze üretiminde ise yıllık 150 bin tona yakın üretim gerçekleştirilir. Bu üretimin %20’sini domates oluşturur ve toplamda 30.4 bin ton domates üretilir. Ayrıca kavun, biber, karpuz ve soğan gibi sebzeler de önemli miktarlarda yetiştirilir. Elazığ’da tarımsal üretim çeşitli sorunlarla da karşı karşıyadır. Küçük ve parçalı araziler, düşük kaliteli tohum ve fide kullanımı, gübreleme, sulama ve ilaçlama gibi konularda yaşanan sıkıntılar verim düşüklüğüne sebep olmaktadır. Tarımsal üretimde örgütlenme eksikliği ve pazar sorunları da üreticilerin karşılaştığı önemli sorunlar arasında yer alır. Bu zorluklara rağmen Elazığ, tarımsal potansiyeli yüksek bir il olarak dikkat çekmektedir.
